با این توصیه های معامله گری، موفقيت را تجربه كنيد!
مقدمه
در پست سریالی خطاهای رایج معامله گری، اشتباه‌هایی را که یک معامله گر ممکن است در مراحل مختلف یک معامله مرتکب شود، معرفی و پیرامون آن پست سعی کردیم توصیه های معامله گری نیز داشته باشیم. هدف از معرفی خطاهای رایج معامله گری آشنا کردن معامله گران با اشتباهاتی است که تریدرها فارغ از تجربه و سابقه‌شان مرتکب میشوند و چنانچه نسبت به این خطاها و اشتباه‌ها آگاهی نداشته باشند ممکن است اشتباهات مشابهی را بارها و بارها تکرار کنند. بنابراین گام اول در جهت پیروزی و فایق آمدن به این خطاها، شناخت و کسب آگاهی است.
پس از آگاه شدن نسبت به خطاهای رایج در حرفه معامله گری، در مرحله بعد تریدر لازم است راهکار رهایی از این خطاها را بشناسد. به همین دلیل در این مجموعه سعی کردیم برای هر یک از خطاهای معرفی شده راهکاری ارائه کنیم.
در پست توصیه های معامله گری به ارائه راهکارهای مواجهه و حل خطاهای معامله گری پرداخته و ابعاد یک مدل ذهنی و عملکردی مناسب برای موفقیت در اين حرفه را معرفی مي‌كنيم.
۱- سبک زندگی بهينه
۱-۱ داشتن برنامه روزانه
بازارهاي مالي ايراني و جهاني معمولا زمان مشخصي دارند. براي مثال ساعت فعاليت بازار سرمايه ايران از 9 صبح شروع مي‌شود و حدودا تا ساعت 13 ادامه دارد. بازارهاي مالي خارج از ايران نيز معمولا از حدود ظهر به وقت تهران آغاز شده و تا 7-8 عصر ادامه دارد. اين بازه‌هاي زماني مشخص به تريدر كمك مي‌كند تا برنامه روزانه مشخصي براي تريد داشته باشد و براي آن برنامه ريزي كند.
پيشنهاد مي‌كنيم حدود يك ساعت پيش از شروع بازار، روز كاريتان را آغاز كنيد. خوب است در مدت زمان باقي‌مانده تا شروع بازار اخبار مهم را بررسي كنيد.
اگر پوزيشن معاملاتي باز داريد در طول روز كاري، آن را زير نظر داشته و با توجه به استراتژي معاملاتيتان آماده تصميم گيري و اقدام مناسب باشيد؛ با عبارتي پوزيشن خود را مديريت كنيد.
چنانچه پوزيشن بازي نداريد مي‌توانيد ضمن بررسي و تحليل سهم‌هاي مختلف، مقداري تحقيق كنيد. مطالعه تخصصي داشته باشيد و به طور كلي دانش مالي خود را افزايش دهيد.
۲-۱ يادداشت برداري روزانه
همانطور كه در پست خطاهاي حين و بعد از معامله توضيح داديم، يادداشت برداري يك روش ساده و البته كارآمد در جلوگيری از اشتباه است. هيچ كس از اشتباه كردن در بازارهای مالي مصون نيست؛ اما آنچه تريدر موفق و ناموفق را از هم تفكيك می‌كند، تكرار نكردن يك اشتباه است.
ضمن اينكه در طول روز به ثبت جزييات اقدامات، تصميم‌ها، حس‌ها و هيجاناتي كه تجربه می‌كنيد می‌پردازيد، زمانی را نيز به مرور يادداشت‌هاي روزهاي گذشته اختصاص دهيد.
مورد مهم ديگی كه براي نظارت بر عملكرد معامله گريتان بايد ثبت كنيد، بالانس ماهانه حساب است. به كمك بالانس حساب متوجه مي‌شويد آيا برآيند تصميم ها و اقدامات شما سودآور بوده است؟ آيا اين استراتژي معاملاتي به شما در رسيدن به تارگت ماليتان كمك كرده است؟ آيا نياز به بازنگري و اصلاح دارد يا نتيحه مورد انتظار محقق شده است و بايد همين فرمان پيش برويد.
۳-۱ استراحت
فراموش نكنيد كه شما يك ربات تريدر نيستيد. رسيدن به سود و دستيابي به تارگت‌های مالی در سايه سلامت جسم و روح شما محقق میشود.
همانطور كه يك ورزشكار بايد زماني را به ريكاوری و استراحت اختصاص دهد، شما نيز به عنوان يك تريدر لازم است گاهي از بازار فاصله بگيريد و استراحت كنيد. مطمئن باشيد پس از استراحت با بازدهی بيشتری به بازار بر ميگرديد.
يكی ديگر از زمان‌هايی كه توصيه مي‌كنيم حتما به استراحت برويد؛ مواقعی است كه در تله يك چرخه معيوب تصميم‌ها و معاملات اشتباه گير افتاده‌ايد. در اين مواقع با فاصله گرفتن از بازار، ذهنتان را از زير بار فشار رواني حاصل از شكست‌های پی در پی رها كنيد؛ به اين ترتيب می‌توانيد بهتر فكر كنيد، بهتر تحليل كنيد و درست و به موقع تصميم بگيريد.
۲- کنترل احساسات
حقیقت انکار ناپذیری که در مورد بازارهای مالی وجود دارد این است که یکی از عوامل موثر بر حرکت قیمت‌ها احساسات حاکم بر بازار است؛ احساساتی مانند ترس، طمع و عجله.
با این حال تریدر موفق کسی است که احساس و هیجان خود را در معامله درگیر نمی‌کند. او بر ترس خود در کف‌های قیمتی و طمع خود در سقف‌های قیمتی غلبه میکند و به استراتژی معاملاتیش پایبند می‌ماند.
نقطه مشترک بین معاملاتی که بر اساس هیجان و احساس و نه بر پایه استراتژی معاملانی انجام شده‌اند؛ این هست که همه آنها زیان ده خواهند بود.
به همین دلیل باز هم به توصیه معامله گری اول یعنی ژورنال نویسی ترید بر میگردیم. با یادداشت برداری روزانه احساسات خود را در موقعیت‌های مختلف ترید شناسایی کنید و برای غلبه بر آنها در استراتژی خود اقدامی تعریف کنید. یکی دیگر از دلایل ترس و نگرانی عدم مدیریت ریسک و سرمایه است. به این معنا که شما توان مالی و یا ذهنی از دست دادن این پول را ندارید.
پیشنهاد میکنیم مواقعی که معالاتتان پی در پی زیان ده میشوند، به جای ماندن در بازار و گرفتن تصمیم‌های اشتباه مدتی به خود استراحت دهید. با روشهایی مانند مدیتیشن، عبادت، مطالعه و مرور استراتژی معاملاتی، احساسات خود را مدیریت کنید. به علاوه خواب خوب، ورزش، پرداختن به سار ابعاد زندگی شخصی مانند خانواده و تفریح به شما کمک میکند ذهن متمرکز و فعالتری برای ترید داشته باشید. بتوانید بهتر و هوشیارانه تر تحلیل کنید و تصمیم بگیرید.
فراموش نکنید رسیدن به سود پایدار و قابل اعتماد به صبر و شکیبایی نیاز دارد. گاهی باید به خودتان و تحلیلنان اعتماد داشته باشید و به پیش بینی خود فرصت دهید تا محقق شود. گاهی نیز لازم است دقیقا هیچ کاری نکنید و فقط نظاره گر باشید.
۳- کسب دانش و مهارت
در پست خطاهای قبل از معامله گری توضیح داده شد که نداشتن دانش و مهارت کافی یکی از اصلی ترین دلایل شکست در معاملات است. معامله گری در بازارهای مالی نیز مانند هر کار و فعالیت دیگری به دانش تخصصی احتیاج دارد و کسب دانش و به دست آوردن مهارتهای لازم یکی از گام‌های مقدماتی برای فعالیت در این حرفه است.
قبل از اینکه با سرمایه خود شروع به معامله کنید، لازم است با مباحث پایه‌ای مانند درک حرکت قیمت‌ها و خواندن چارت، روانشناسی بازار، مدیریت ریسک و سرمایه و تحلیل و بررسی بنیادی بازار آشنا باشید. به عبارتی مباحث مقدماتی تحلیل تکنیکال و فاندامنتال را فرا گرفته باشید.
توصیه می کنیم روش سعی و خطا را برای معامله گری در پیش نگیرید؛ چرا که با این کار در حقیقت روی سرمایه و وقتتان قمار کرده‌اید.
به علاوه تصور نکنید با مطالعه یک کتاب تحلیل تکنیکال یا شرکت در یک دوره آموزشی دیگر کار تمام است و میتوانید تمام سرمایه تان را به یک باره وارد بازار کنید.
کلاس‌های آموزشی و مطالعه کتابهای تخصصی تنها بخشی از مسیر کسب دانش و مهارت معامله گری است. پس از آن باید دانسته‌هایتان را کم کم به کار گیرید. با پوزیشن‌های کوچک شروع به ترید کنید و به تدریج سرمایه‌ای که وارد بازار کرده‌اید را افزایش دهید.
پیشنهاد میکنیم آموخته‌هایتان را ابتدا در یک حساب دمو محک بزنید. حساب دمو این امکان را به معامله‌گر میدهد تا با پول فرضی معامله کند. به علاوه میتوانید با ترید در حساب دمو، سیستم معاملاتی خود را نیز بررسی کنید و در صورت لزوم آن را بهبود دهید.
در مسیر کسب دانش از اینترنت غافل نشوید. اینترنت اقیانوس بی انتهایی از محتواهای آموزشی خوب و رایگان برای یادگیری مباحث مقدماتی و پیشرفته تحلیل تکنیکال و فاندامنتال است.
در نظر داشته باشید که تاکید بر کسب دانش و مهارت پیش از شروع معامله گری به معنای این نیست که شما باید یک کارشناس و تحلیلگر خبره تکنیکال یا فاندامنتال باشید و پس از آن اقدام به ترید کنید. خیر!
بازارهای مالی بسیار پیچیده هستند و تحت تاثیر عوامل بی‌شماری از اخبار داخلی شرکت و تغییرات و پیشرفت صنعت گرفته تا وقایع سیاسی اجتماعی قرار میگیرند. پر واضح است که در همه این زمینه‌ها نمی‌توان خبره شد. ضمن اینکه برای یک معامله سودده نه میتوان و نه نیاز است همه این عوامل را بررسی و پیگیری کرد. بنابراین اگر دچار کمالگرایی شوید، هرگز ترید نخواهید کرد؛ چرا که در بازار هر روز چیزهای جدیدی برای آموختن وجود دارد.
در نهایت اینکه فراموش نکنید نمی‌توان ره صد ساله را یک شبه طی کرد. برای موفقیت و کسب سود در بازارهای مالی باید قبل از ورود به بازار و ترید روی سرمایه تان، زمان بگذارید، آموزش ببینید، مهارت و دانسته‌هایتان را به صورت عملی به کار بگیرید و قدم به قدم در مسیر ترید پیش روید.
۴- پایبندی به سيستم معاملاتی
توصيه معامله گری ديگری كه بارها آن را تكرار كرده‌ايم، داشتن سيستم معاملاتی و پايبندی به آن است.
اگر مي‌خواهيد تفاوت يك تريدر حرفه‌اي و آماتور را بدانيد، بايد بگوييم تريدر آماتور كسي است كه هيچ سيستم معاملاتي ندارد و يا اگر هم دارد گاهی به آن عمل مي‌كند و گاهی نه. نتيجه هر دوي اين روشها نيز چيزی جز ضرر نيست. در مقابل تريدر حرفه‌اي يك سيستم معاملاتی بك تست شده دارد كه به آن پايبند است و به طور پويا با توجه به نتايجي كه به دست مي‌آورد آن را به روز و بهينه مي‌كند.
بديهی است كه اگر به معامله گری به عنوان يك شغل و محل كسب درآمد نگاه می‌كنيد و نه سرگرمی؛ لازم است پس از كسب دانش و مهارت کافی در تريد، برنامه و سيستم معاملاتی داشته باشيد. سيستم معاملاتی كه با خصوصیات شخصی، نقاط قوت و ضعفتان سازگار است، در زمان های حساس ترید، به شما قدرت انتخاب و تصمیم گیری صحيح میدهد. با داشتن سيستم معاملاتی و پايبندی به آن به جاي واكنش به بازار بر اساس اصول تحليلی و مديريت ريسك و سرمايه عمل خواهيد كرد و در نتيجه احتمال خطا و شكست را كاهش می‌دهيد.
هميشه به ياد داشته باشيد كه کسب سود با وفاداري و اجراي كامل يك سيستم معاملاتی اصولي محقق میشود. براي وفادار ماندن به برنامه معاملاتی خود تلاش كنيد ويژگي مسووليت پذيري را در خود بهبود دهيد و با رعايت نظم و انضباط، به يك رویه و خط مشی پايدار برسيد.
۵- مدیریت ریسک و سرمایه
پول علف خرس نیست! پول و سرمایه شما راحت به دست نیامده که حالا با سهل انگاری آن را از دست بدهید. به جرات میتوان گفت که مدیریت ریسک و سرمایه یکی از مهمترین توصیه های معامله گری است. اگر بخواهیم از بین هفت راز موفقیت در معامله گری یکی را به عنوان راز نهایی معرفی کنیم، آن راز بی شک مدیریت سرمایه و ریسک است.
هر کسی میتواند ترید کند و در یک یا حتی چند معامله سود کند. بازار بورس ایران در ابتدای سال 99 نیز شاهدی بر این مدعا است. مسیر بازار به شدت صعودی و خرید هر سهمی سودده بود. تا زمانی که ورق برگشت و بازار مسیر مثبتی را که به سرعت رفته بود به همان سرعت برگشت. حتی در قمار و بازی‌های شانسی نیز برنده شدن اتفاق نا ممکنی نیست. اما نکته اینجاست که ننها عده معدودی می‌توانند موجودی حسابشان را افزایش دهند. به کمک مدیریت ریسک و سرمایه میتوان به این مقصود رسید.
به خاطر دارید هدف اصلی معامله گری چه بود؟ کسب سود پایدار و قابل اعتماد!
برای رسیدن به این هدف باید شرط بقا در بازار را تامین شود. یعنی بدوا سرمایه‌ای برای معامله در بازار داشته باشید (بقا) و سپس به سود برسید. برقراری شرط بقا نیز خود با مدیریت ریسک و سرمایه محقق میشود. برای روشن شدن تاثیر و اهمیت مدیریت ریسک و سرمایه در رسیدن به سود، به فلوچارت زیر نگاه کنید.
۱-۵ مدیریت ریسک
برای معامله گری نیازی نیست یک کارشناس خبره بازار باشید، اما در مقابل آن لازم است در مدیریت ریسک متخصص شوید.
تریدر باید حداکثر ضرر قابل تحمل روی کل سرمایه‌اش را دقیقا مشخص کند و پس از آن ضرر قابل قبول در هر پوزیشن را تعیین کند. تا زمانی که تریدر این اصل مهم را رعایت نکند معامله گری او فرقی با قمار ندارد.
قبل از باز کردن پوزیشن معاملاتی حد ضرر و نقطه خروج را مشخص کنید. هرگز بدون مشخص بودن این پارامتر ترید نکنید. مشخص کردن حد ضرر چه زمانی که حرکت بازار در تایید تحلیل شماست و چه زمانی که بر خلاف آن حرکت میکند به نفعتان خواهد بود.
۲-۵ مدیریت سرمایه
شما هر اندازه هم که تحلیلگر ماهری باشید باز هم ممکن است تحت تاثیر یک اتفاق بنیادی بازار در جهت تایید تحلیل شما حرکت نکند و تحلیل شما نقض شود و یا حتی اشتباه کنید. بنابراین باید روش محافظت از پول و سرمایه خود را بدانید. مدیریت سرمایه یعنی شما به هر پوزیشن و موقعیت معاملاتی که باز میکنید چه میزان سرمایه اختصاص خواهید داد.
۶ معامله گری؛ اشتیاق و تعهد
معامله گری در بازارهای مالی همچون یک کسب و کار نوپا و در حال رشد؛ به کار سخت، تمرکز، تعهد و به روز بودن نیاز دارد. کار سخت، تمرکز و به روز بودن اصول موفقیت در معامله گری هستند. بنابراین ششمین توصیه معامله گری این است که برای موفقیت در این حرفه باید علاوه بر انگیزه کسب درآمد، مشتاق و مسوولیت پذیر نیز باشید.
اشتیاق باعث میشود تا وقت خود را با لذت در جستجوی اطلاعات جدید، استراتژی‌های معاملاتی، اخبار بنیادی و هر آنچه مربوط به معامله گری است، سپری کنید. به علاوه یک تریدر مسوولیت پذیر دیگر در پی سیگنال گرفتن، کپی تریدینگ، عضویت در گروه‌های VIP نیست. بلکه سعی میکند دانش مالی خود را در حوزه های مختلف مانند تحلیل تکنیکال، تحلیل بنیادی و روانشناسی بازار افزایش دهد، سیستم معاملاتی منطبق با ویژگی‌های شخصیتی خود تهیه و به مرور مهارت و تجربه کسب کند. به طور کلی یک تریدر مشتاق، مسوولیت پذیر و متعهد از دیگران تقلید نمی‌کند، بلکه مسیر ویژه خود را کشف میکند و آن را می‌سازد.
۱-۶ منبع درآمد پشتیبان
اگرچه معامله گری یک شغل تمام وقت است اما در ابتدای ورودتان به عرصه معامله گری، به دلیل ضررهایی که ممکن است متحل شوید نیاز به یک منبع درآمد دیگر دارید. بنابراین پیشنهاد میکنیم از شغل فعلی خود خارج شوید و با مدیریت زمان و برنامه‌ریزی روی ترید و معامله گری وقت بگذارید.
نداشتن منبع درآمد پشتیبان به ویژه زمانی که هنوز مبتدی و تازه کار هستید فشار روانی مضاعفی را به شما وارد میکند و منجر به گرفتن تصمیم های اشتباه در معامله گری خواهد شد. در حالی که اگر خیالتان نسبت به امرار معاش و تامین نیازهای مادیتان راحت باشد با آسودگی خاطر میتوانید ترید کنید و آموزش ببنید.
اما توجه کنید که داشتن یک منبع درآمد پشتیبان به معنای بی توجهی به مدیریت سرمایه نیست. تحت هر شرایطی چه زمانی که منبع درآمد دیگری جز ترید دارید و چه زمانی که معامله گری تنها منبع درآمدتان است؛ باید وجوبی است که سرمایه و ریسک مورد قبولتان را مدیریت کنید.
۷- مسیر مهم است نه نتیجه!
در مجموعه پست خطاهای رایج معامله گری بارها تاکید کردیم که هر کسی میتواند در بازارهای مالی درآمد کسب کند. اما سوال اساسی این است که آیا درامد به دست آمده تکرار پذیر است؟ میتوان به آن اعتماد کرد؟ آیا این درآمد بر اساس استراتژی و برنامه مشخصی بوده است یا اینکه به طور اتفاقی شما در زمان مناسب یک معامله سودده کرده‌اید؟
توجه به برآیند معاملات انجام شده، آخرین نکته از هفت توصیه معامله گری است. به عبارت دیگر موفقیت در یک معامله به این معنا نیست که شما تریدر موفقی هستید. بلکه باید نتیجه و برآیند معاملاتتان سودده باشد.
به همین دلیل پیشنهاد میکنیم برای کنترل و نظارت روی نتیجه کلیه معاملاتی که انجام داده‌اید، به صورت دوره‌ای بالانس حساب خود را بررسی کنید. دقت کنید چه زمان‌هایی میزان تریدهای نا موفق شما بیشتر بوده است. سپس این زمان‌ها را با یادداشت‌های روزانه و ژورنال معاملاتتان تطبیق داده و پارامتر تاثیر گذار بر نتیجه ترید را پیدا کنید. آیا در آن زمان استراتژی جدید را استفاده کرده بودید؟ از نظر روحی چه وضعیتی داشتید؟ مدیریت سرمایه و ریسکتان نیاز به بازنگری دارد؟ و یا …
از طریق تطبیق بالانس حساب و ژورنال معاملات ریشه و دلیل معاملات زیان ده را بیابید و در راستای رفع آن اقدام کنید. شاید سیستم معاملاتیتان نیاز به بازنگری دارد. شاید خودتان نیاز به استراحت و فاصله گرفتن از بازار دارید. شاید بازار در یک روند خنثی قرار دارد که در سیستم معاملاتی شما برای این شرایط اقدامی تعریف نشده است.
بررسی دوره‌ای بالانس حساب به شما کمک میکند تا تریدهای موفق خود را تکرار پذیر و سود به دست آمده از آنها را قابل اعتماد کنید و این همان هدف اصلی معامله در بازارهای مالی یعنی رسیدن به سود پایدار و قابل اعتماد است.
جمع‌بندی
توصیه های معامله گری زیادی برای موفقیت در بازارهای مالی وجود دارد. میتوانید در اینترنت توصیه‌های متنوعی از معامله گران و تحلیلگران به نام و موفق بیابید که هر یک حاصل تجربیات خود را در قالب یک جمله بیان کرده‌اند.
در پست هفت راز معامله گری به مهمترین و کاربردی ترین راهکارها و توصیه‌های معامله گری پرداخته شد. همان طور که ملاحظه کردید این توصیه ها همانند حلقه‌های یک زنجیر بهم متصل هستند و همه در کنار هم قدرت زنجیر معامله گری را تامین میکنند.
برای مثال یادداشت برداری روزانه و ژورنال نویسی به کنترل احساسات کمک می کند. به علاوه با مرور و بازنگری آن میتوان استراتژی معاملاتی را بهبود بخشید.
مدیریت ریسک و سرمایه نیز یکی از ابزارهای غلبه بر احساس و هیجان است که به تبع آن معاملات زیان ده و قرار گرفتن در یک چرخه تصمیم‌های اشتباه کاهش می‌یابد.
وفادار ماندن به سیستم معاملاتی خود نشانه تعهد و مسوولیت پذیری تریدر است که با کسب دانش و مهارت میتوان به آن رسید.
به تعبیر دیگر این هفت راز موفقیت در معامله گری همچون قطعات دومینو در پی هم قرار دارند و شما با به کار بستن یکی از آنها دومینوی موفقیت را آغاز خواهید کرد.
